سرطان معده و تأثیرات جالب ویتامین C بر آن

لیلا جهانشاهلو از تیم تحقیقاتی ABC گزارش می دهد :

سرطان معده در اثر یک فرآیند چند مرحله ای طولانی مدّت اتّفاق می افتد که عواملی مانند :هلیکو باکتر پیلوری ، شرایط محیطی و استعداد ژنتیکی میزبان در آن دخیل اند . اثرات متقابل این عوامل بر روی هم باعث می شود که خطر ابتلا به سرطان معده در بعضی از افراد جامعه بیشترباشد و این افراد احتیاج بیشتری به پیشگیری داشته باشند .

یکی از مباحثی که به طور کلّی در خصوص سرطان وجود دارد این است که یک تغییر یا جهش ژنی می تواند موجب تقسیم بیش از حد و بی رویّه ی سلّول ها و به دنبال آن رفتار سرطانی سلّول گردد . یکی از عواملی که می تواند سبب تغییر در ساختار ژن ها شود ، استرس اکسیداتیو است .استرس اکسیداتیو ، عدم تعادل بین رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان های بدن است . رادیکالهای آزاد ، مولکول ها یا اتم هایی هستند که کمبود الکترون دارند و می توانند این کمبود الکترون را از طریق واکنش با مولکول های بدن از جمله DNA تأمین کنند و موجب تغییر ژن شوند ؛ زیرا  DNA به علّت داشتن گروه های فسفات در اسکلت خود دارای بار منفی است . واکنش رادیکال آزاد با سایر مولکول ها ، اکسیداسیون نامیده می شود ؛ امّا ، در بدن برای مقابله با فرآیندهای اکسیداسیونی رادیکال های آزاد با ماکرومولکول های مهم بدن از جمله) DNA  که حاوی اطلاعات ژنتیکی بدن است . ( خطوط دفاعی ای تحت عنوان دفاع آنتی اکسیدانی وجود دارد .سیستم های آنتی اکسیدانی با رادیکال های آزاد مقابله کرده و جلوی فرآیند های مضر آن ها رامی گیرند ؛ بنابراین ، مهم است که ما سطح این آنتی اکسیدان های بدن ) مانند ویتامین C و Eبه عنوان دو آنتی اکسیدان مهم و اصلی بدن ( را در حدّ نرمال نگه داریم.

باکتری هلیکو باکتر پیلوری ، شایع ترین موجود ذرّه بینی در سطح جهان است که انسان ها را به عفونت مبتلا می کند و این عفونت ، عمده ترین دلیل ابتلا به التهاب معده است . اگر پس از آلوده شدن با هلیکو باکتر پیلوری ، علائمی از عفونت مشاهده نشد( Asymptomatic Stages )  یعنی این باکتری ، تأثیری روی در دسترس بودن آنتی اکسیدان های بدن ندارد ؛ امّا ، به محض این که یک یا چند فاکتور دیگر ، باعث ایجاد التهاب بشوند ، این عفونت ممکن است منجر به افزایش استرس اکسیداتیو ، غیر فعّال شدن میتوکندری ها و مرگ از پیش برنامه ریزی شده ) آپوپتوز ( سلّول های پوششی سالم معده شده و احتمالاً موجب کاهش دردسترس بودن ویتامین های C و E بشود.

تأثیرویتامینC  (آسکوربیکاسید( برسرطانمعده:

این ویتامین ، دو الکترون خود را به طور متوالی از دست می دهد ؛ در نتیجه ، پس از از دست دادن این دو الکترون ، اکسید شده و ترکیب مقابلش را احیا می کند و به این ترتیب از اکسید شدن آن ترکیب جلوگیری می کند ؛ بنابراین ، معمولاً از ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان یاد می شود . هم چنین ، ویتامین C به شیره ی موجود در معده ترشّح می شود ؛ امّا ، مقدار ویتامین C موجود در شیره ی معده در اثر عفونت با هلیکو باکتر پیلوری کاهش می یابد ؛ در نتیجه ، در صورت حذف کردن هلیکو باکتر پیلوری از معده ، مشاهده می شود که ویتامین Cترشّح شده به شیره ی معده افزایش می یابد .

برای درمان این عفونت ، از دارویی به نام Ascorbic Acid 2-Glucoside (AA2G) که فرم پایدار شده ی ویتامین C توسّط گلوکز است ، استفاده می شود که قابلیّت حذف رادیکال های آزاد و توانایی های ضدّ آپوپتوزی ) آپوپتوز : مرگ از پیش تعیین شده ی سلّول ( دارد ؛ در نتیجه ، این مادّه ، استرس اکسیداتیوی که توسّط هلیکو باکتر پیلوری القا می شود را بهبود می بخشد و آپوپتوز القا شده توسّط هلیکو باکتر پیلوری را کاهش میدهد ؛ امّا، مکانیسم اثر محافظتی AA2Gاز سلّول های پوششی معده در برابر عفونت با هلیکو باکتر پیلوری هنوز ناشناخته است .

از طرف دیگر ، طیّ تحقیق دیگری ، ثابت شده است که در درمان سرطان معده با ویتامین C ،این ویتامین از طریق غیر فعّال کردن میتوکندری های سلّول های سرطانی معده که منجر به خالی شدن این سلّول ها از) ATP  انرژی رایج سلّول ( می شود ، باعث از بین رفتن این سلّولهای سرطانی می شود .

میوه ها وسبزیجاتی مانند توت فرنگی ، فلفل قرمز و سبز ، کلم بروکلی و مرکّباتی مانند پرتقال و نارنج و بسیاری دیگر از انواع میوه ها و سبزی ها سرشار از ویتامین ث هستند .

در نتیجه ، با توجّه به شواهد گسترده ، مصرف روزانه ی میوه ها و سبزیجات توسّط افراد سالم سبب دریافت موادّ آنتی اکسیدان ) از جمله ویتامین ( C  شده و خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش می دهد و در افراد سرطانی ، روند این بیماری را کاهش داده و سبب افزایش طول عمر این بیماران می گردد .

منابع:

۱. کتاب تغذیه ی مدرن در سلامت و بیماری ، مترجمان : گروه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران ، دکتر جلال حجازی ، 1394

2 . L-ascorbic Acid-2-Glucoside inhibits Helicobacter pylori-induced apoptosis through mitochondrial pathway in Gastric Epithelial cells .

( 2017.10. 30 )

3 . Vitamin C induces apoptosis in AGS cells via production of ROS of mitochondria . (2016 , Sep 29 )

4 . Vitamin C induces apoptosis in AGS cells by down-regulation of 14-3-3σ via a mitochondrial dependent pathway . (2012 Jul 1 )

5 . Helicobacter pylori, nutrition and smoking interactions: their impact in gastric carcinogenesis . (2010 )

6 . Bioavailability of vitamins E and C: does Helicobacter pylori infection play a role ? (2010 , Apr 14 )

7 . Basis of decreased risk of gastric cancer in severe atrophic gastritis with eradication of Helicobacter pylori . (2006 , Dec 7 )