• En

  • En
  • بازدید مجازی از کلینیک تخصصی مهرانه

(پیشگیری از سرطان (قسمت اول))

(پیشگیری از سرطان (قسمت اول))

(پیشگیری از سرطان (قسمت اول))

پیشگیری از سرطان (قسمت اول)

با این­که سرطان بیماری است که سخت درمان می­شود، ولی از طرفی جزو بیماری­هایی هم هست که پیشگیری از آن تا حدودی آسان است. یعنی با انجام یک سری کارهای بسیار ساده وکم­هزینه می­توان از ورود این بیماری به فضای خانه و خانواده جلوگیری کرد. قبل از این که به بررسی روش­های پیشگیری از سرطان بپردازیم، ابتدا باید موارد ایجادکننده آن را معرفی کنیم. پس در این مقاله کوتاه به اجمال به معرفی موارد سرطان­زا خواهیم پرداخت.

قبل از شروع به شمردن موارد سرطان­زای دوروبرمان، باید به این نکته دقت کرد که یکی از دلایل اصلی سرطان وجود عوامل ژنتیکی است. شاید شما کسانی را ببینید که چندین سال است با مصرف مواد سرطان زا (مثل دخانیات) هنوز به زندگی خود ادامه می دهند. طبق گزارش­های علمی مطرح شده این افراد اگر چه خود فاقد زمینه­های ایجاد سرطان هستند ولی این زمینه را در نسل­های آینده رونق بخشیده و باعث می­شوند که در نسل­های آتی افرادی در خطر ابتلا به سرطان قرار بگیرند. مواردی هم که در ادامه مطرح خواهد شد، فقط به عنوان فاکتورهای خطر (risk factor) بیماری سرطان به شمار می­روند. پزشکان تاکید دارند دوری از این موارد موجب سلامتی فرد و مصون ماندن او از بسیاری از بیماری­ها (و من جمله سرطان) می­گردد. حال با هم به بررسی موارد پرخطر می­پردازیم:

1-     سیگار: اولین عامل و مهم­ترین آن­ها دخانیات است که بسیاری از مردم روزانه در معرض آن قرار می­گیرند. دود سیگار و قلیان یکی از مهم­ترین عوامل ایجاد سرطان ریه می­باشد. نیکوتین موجود در سیگار از طریق ریه­ها طی 7 ثانیه به مغز رسیده و روی آن تاثیرات مخربی می­گذارد. مصرف سیگار علاوه بر ایجاد سرطان ریه و مجاری تنفسی باعث سکته قلبی، سکته مغزی، برونشیت مزمن، سرطان حنجره و سرطان پانکراس می­گردد.لازم به ذکر است طبق آمار بهداشت جهانی، سیگار در قرن بیستم جان 100میلیون نفر را گرفت. اشخاص سیگاری نه تنها خود را در معرض آسیب قرار می دهند بلکه اطرافیان را هم به ورطه­ی نابودی می­کشانند. جالب است بدانید که در بعضی از کشورها مصرف سیگار در اماکن عمومی مشمول جریمه می­شود. بسیار دیده شده است که پدر خانواده­ای در جمع شاد خانواده شروع به استعمال سیگار می­کند.کاش او بداند با این کار چه آثار مخربی را برای فرزندان خود بر جای می­گذارد. در این مورد در مقاله­های بعدی بیشتر صحبت خواهیم کرد.

2-     اشعه ایکس(X-ray):یکی از مواردی که همه در سرطان­زا بودن آن اتفاق نظر دارند، استفاده بیش از حد از اشعه ایکس است. این اشعه بیشتر برای تشخیص موارد بارداری و سالم بودن جنین در بدن مادر و هم­چنین در پرتودرمانی و عکس­برداری استفاده می­شود. ولی استفاده بیش از حد از این تکنولوژی منجر به بروز مشکل می­شود. لازم به ذکر است استفاده بیش از حد از اشعه ایکس منجر به لوسمی، کوتاهی عمر، عقب­ماندگی­های ذهنی و از بین رفتن سلول­های بدن می­گردد. باید در استفاده از این اشعه بسیار وسواس به خرج داد و بدون تجویز پزشک از این روش استفاده نکرد.

3-     مواد شیمیایی: استفاده از برخی مواد شیمیایی منجر به بروز سرطان می­گردد. مواد شیمیایی موجود در انواع حشره­کش­ها، رنگ­های صنعتی، لاک­ها، واکس­ها و وسایلی از این قبیل سرطان­زا بوده و توصیه می­شود که از این مواد کم­تر استفاده گردد. این مواد با آزاد کردن ترکیب­های گازی شکل (VOC) منجر به ایجاد سرطان می­شوند. برخی از مواد نگهدارنده استفاده شده در مواد غذایی غیر استاندارد هم بسیار سرطان­زا بوده و استفاده از این مواد به کل ممنوع می­باشد. استفاده از مواد غذایی هم که دارای تاریخ انقضا طولانی هستند، زیاد توصیه نمی­گردد; چون یکی از موارد احتمالی ابتلا به سرطان هستند.

4-     چاقی: یکی از عوامل اصلی سرطان چاقی بیش از حد است. چاقی نه­تنها باعث ایجاد انواع مختلفی از سرطان­ها می­گردد، بلکه باعث بروز بسیاری از بیماری­های گوارشی مفصلی و .... نیز می­شود. متاسفانه جامعه امروز ما جامعه­ای چاق و بدون تحرک است. مصرف مواد ناسالم و نداشتن برنامه تغذیه­ای مناسب، هم­چنین نداشتن برنامه ورزشی موجب شده است که بسیاری از مردم ما با این بیماری دست و پنجه نرم کنند. در مورد چاقی به تفصیل در مقاله­های بعدی صحبت خواهیم کرد.

5-     آلودگی هوا: یکی از معضلات ایجادکننده سرطان، آلودگی هوا است. این آلودگی باعث به­وجود آمدن بسیاری از بیماری­ها از جمله سرطان ریه و مجاری هوایی می­گردد. آلودگی هوا آرام آرام سبب تغییرات ساختاری و ژنتیکی در بافت­های بدن و تبدیل به عامل سرطان­زایی در بافت­های دیگر می­شود.

6-      روغن های هیدروژنه: تولیدکنندگان، برای این­که مجبور نشوند روغن­های مایع را برای شفاف-سازی و یک سری پروسه­های طولانی­مدت و پرهزینه آماده کنند، به صورت ترکیب با هیدروژن و به صورت جامد تولید می­کنند. این روغن­ها به دلیل این­که با هیدروژن ترکیب شده­اند، نقطه ذوب بالایی دارند و در دمای بدن به صورت جامد هستند. بنابراین با رسوب­کردن در داخل رگ­ها و سایر نقاط بدن خطر بیماری­هایی مثل اتساع عروق (atrisclorosis، انواع سرطان­های خون و ...را افزایش می­دهند. خانواده­ها باید استفاده از این روغن­ها را به حداقل برسانند.

7-     گوشت قرمز: مصرف زیاد و خارج از اندازه گوشت قرمز در شبانه­روز بسیار مضر بوده و خطر ابتلا به بیماری­های قلبی و انسدادی را افزایش می­دهد. هم­چنین تحقیقات جدید حاکی از این موارد است که مصرف گوشت پرچرب و زیاد در طول شبانه­روز باعث افزایش خطر بیماری سرطان می­گردد.

8-     تلفن همراه: جالب است بدانید با این که در مورد تاثیرات سوء موبایل گفته می­شود، هنوز منبع علمی خاصی از تاثیر صددرصد نامطلوب موبایل بر سلامتی سخن به میان نیاورده است. مقاله­های بسیاری در این مورد نگارش شده است ولی هنوز به طور قطعی نمی­توان گفت که موبایل سرطان­زا می­باشد. البته می توان گفت که موبایل به خاطر استفاده از امواج در مکانیسمش، به طور حتم بر بدن انسان تاثیر خواهد گذاشت. حال این تاثیر به چه نحوی و چطور خواهد بود هنوز هزاران پزشک در صدها انستیتو در حال مطالعه روی آن هستند ولی پیشنهاد می­شود از مجاورت طولانی­مدت با گوشی­هایتان خودداری کنید. لازم به ذکر است موبایلی که در حال شارژ شدن است، به طور قطع آسیب­زا می باشد. پس هیچ­گاه گوشی در حال شارژ را بالای سرتان نگذارید.

9-     نور آفتاب: با وجود این­که نور آفتاب بسیار وجودبخش بوده و بدون آن دیگر سیاره ما خالی از حیات خواهد بود، ولی قرار گرفتن بیش از حد در مجاورت آن خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش خواهد داد. اشعه فرابنفش خورشید سبب تاثیر مخرب بر روی سلول­های ملانوما (سلول­های ترشح کننده­ی رنگدانه­های پوستی) می­شود. این سلول­ها بر اثر از دست­دادن نقش مهارکننده­های خود، دیگر به طور برنامه­ریزی­شده به تولید ملانین (رنگدانه پوست) نپرداخته و آن را با دوز بسیار بالا می­سازند که این ساده­ترین توضیح برای بروز سرطان پوست می­باشد. جالب است افرادی که دارای رنگ پوستی روشن­تر هستند، باید بیشتر مراقب خود باشند. چون این نوع سرطان در این قشر بیشتر دیده شده است. سالانه حدود 55000 نفر بر اثر این سرطان جان خود را از دست می­دهند.

در این مقاله سعی شد موارد مهم سرطان­زا که در محیط خانه و خانواده بیشتر در مجاورت با آن هستیم، نام برده و در مورد هر کدام هم به­صورت کاملا خلاصه توضیح داده شود. درمقالات آینده به صورت جداگانه به بیان مهم­ترین این موارد خواهیم پرداخت و روش­های دور ماندن از این موارد پر خطر را نیز خاطرنشان خواهیم کرد. امید است که با آگاهی بتوان از بروز بیشتر سرطان جلوگیری کرد.

منابع:

شبکه خبری فارس نیوز

خبرگذاری ایسنا

سازمان IARC

مجله پزشکی دکتر سلام

گزارش دکتر مجید مختاری_فوق­تخصص بیماری­های ریه

کتاب بافت­شناسی دکتر جعفر سلیمانی­راد

آخرین اخبار