به نام خالق سلامتی

سرطان، چرا و چگونه؟

پیشرفت بیماری­ها در طول زندگی چند هزار ساله­ی بشر همیشه مشهود بوده و در این میان برخی از بیماری­ها توانسته­اند متاسفانه جان میلیون­ها انسان را بگیرند. با کوشش برخی از اساتید علم پزشکی در هر دوره، این بیماری­ها ریشه کن و یا حذف شده­اند. دوره­ی زندگی ما هم از این قاعده مستثنی نخواهد بود. در این عصر هم بیماری­هایی ظهور نموده اند که روزانه جان چندین نفر را در سرتاسر جهان خاکی می­گیرند. طبق آمار، سه نوع بیماری در عصر ما بیشترین تعداد مرگ و میر را به خود اختصاص داده است:

 1- دیابت

2- بیماری­های قلبی

3- سرطان

در این بین سرطان بیشترین آمار را دارا می­باشد. حال بیشتر به بررسی این بیماری می­پردازیم.

سرطان (چنگار-cancer) بیماری است که در آن تکثیر بسیار سریع سلول­های بدن رخ داده و بسته به محل مورد نظر انواع مختلفی از این بیماری پدیدار شده است. رشد سلول­های بدن دقیقا مکانیسمی مثل گاز و ترمز ماشین دارند. یعنی تحت تاثیر عواملی خاص بر سرعت رشد افزوده شده و یا تحت موادی دیگر این مکانیسم کاهش می یابد. در بیماری سرطان مواد محرک رشد بیشتر شده و مواد کاهنده کاهش شدیدی می­یابند. با وجود این­که در حدود 200 نوع سرطان در کل جهان شناسایی شده است، ولی مکانیسم عمل همه آن­ها در ابتدا یکی است و آن هم به دلیل به وجود آمدن سلول­هایی است که سریع تکثیر می­شوند. رشد غیرعادی و بیش از حد سلول­های بدن تومور نامیده می­شود. تومور در واقع توده­ای از سلول­هاست که به دو نوع خوش­خیم و بدخیم تقسیم می­شود. نوع خوش­خیم تومور به آهستگی تقسیم شده و علاوه بر این عمل متاستاز (دست­اندازی) را هم انجام نمی­دهد. متاستاز یعنی این­که سلول­های غیر طبیعی توسط مایعات بدن (خون و لنف) در بدن گسترش یابد. به این نوع تومور سرطان گفته نمی شود. نوع بدخیم تومورها که همه ما آن را با نام سرطان می­شناسیم، سرعت رشد فوق­العاده زیادی داشته و متاسفانه با عمل متاستاز به سایر بافت­های بدن نیز مهاجرت می­کند. درمان سرطان متاسفانه بسیار پر هزینه و طی یک سلسله فرآیند های طولانی و مشقت­بار انجام می­شود. با این حال طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی بیش از 40% موارد سرطان قابل پیشگیری بوده و یک سوم از بیماران در صورت تشخیص به موقع و انجام پروسه­های درمانی خاص به بهبودی کامل خواهند رسید. در بقیه بیمارانی هم که درمان به طور کامل دست یافتنی نیست، با انجام یک سری کارهای خاص می­توان زندگی بیمار را برای مدت طولانی ممکن ساخت. امروزه در اکثر پژوهشکده­های دنیا در مورد سرطان و راه­های درمان آن کار می­شود که خوشبختانه به نتایج بسیار موثری دست یافته­اند. طبق اعلام آخرین آمار مرگ و میر در کشور ما، سرطان بعد از بیماری­های قلبی و عروقی و سوانح جاده­ای به عنوان سومین عامل مرگ و میر به­شمار می­رود.

اما سوال مهم در این­جا این است که این بیماری از کجا به وجود آمده؟ شاید بارها این سخن را از افراد کهنسال شنیده­اید که می­گویند در گذشته اصلا بیماری به نام سرطان وجود نداشته! این بیماری از کجا نشاًت گرفته است؟

علل پیدایش سرطان به طور مفصل و با دلایل علمی در مقالات بعدی توضیح داده خواهد شد ولی به صورت اجمالی به بیان آن­ها می­پردازیم:

سیگار، آلودگی­های صنعتی راه یافته به غذا، خوردن مواد نگهدارنده و سایر مواد شیمیایی، چاقی، استفاده بی­رویه از غذاهای آماده (fast foods) .اشعه  UVآفتاب، مشکلات عصبی و...

با نگاه اجمالی به موارد ذکر شده می­فهمیم که در کل سرطان به شیوه­ی زندگی ما وابسته می­باشد. بسیاری ازمردم با داشتن عادت­های غذایی نامناسب و هم­چنین داشتن تفریح ­های مضر، سرطان را روز به روز به خود نزدیک­تر می­کنند. متاسفانه آگاه سازی­ها و فرهنگ سازی­های مرتبط با پیشگیری سرطان در کشورها به نحو احسن رخ نداده و این خود باعث رشد سریع سرطان در کشور­های مختلف و به­خصوص کشورهای در حال توسعه شده است. امروزه با ارائه تمهیدات خاص در خصوص این بیماری پیشگیری­های لازم انجام می­شود.

درمورد روش ­های درمانی این بیماری عموما چند روش معمول را در کلینیک­های تشخیص و درمان سرطان شاهد خواهیم بود که به تفصیل در مقالات آینده توضیح داده خواهد شد. ولی به صورت اجمالی می­توان به جراحی، رادیوتراپی، شیمی­درمانی، هورمون­درمانی و ایمنی­درمانی یا درمان بیولوژیکی اشاره کرد که هر کدام از این درمان­ها بسته به نوع سرطان و میزان پیشرفت سرطان به­کار برده می­شوند.

خوشبختانه روز به روز با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی ما شاهد ارائه درمان­های جدید سرطان هستیم. به­طور حتم روزی خواهد رسید که سرطان هم مانند بیماری­های قبلی کاملا درمان شود ولی تاآن روز معلوم نیست که این بیماری جان چند نفر را خواهد گرفت. بنابر این ما باید با انجام یک­سری روش­های بسیار ساده و تغییرات کوچک در نوع تغذیه خود به پیشگیری در مورد این بیماری بپردازیم. تغییر الگوی غذایی و معیشتی ما امروزه یکی از بهترین راه­ها برای جلوگیری از وقوع سرطان می­باشد. در مقالات بعدی بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت. به امید روزی که دیگر سرطان نتواند جان کسی را بگیرد و برای کسی مشکل بیافریند.....آمین.